Soms komen wijze lessen uit onverwachte hoek. Dit keer zag ik een perfecte zakelijke les in het tv-programma Married at first Sight (MAFS). Voor het geval je het niet kent. Je meldt je aan voor een tv-programma waarbij je aan de voorkant al weet dat je gaat trouwen met een compleet onbekende. Want je partner is gematcht door een team van experts bestaande uit een gedragsbioloog, psycholoog, seksuoloog, relatiecoach en professional matchmaker.

Dé les van MAFS: ga voor een 5G-verbinding

In no-time worden de deelnemers ondergedompeld in een state of trance van trouwjurken en kostuums passen, ringen uitzoeken, het bruidsboeket samenstellen. Vervolgens stappen ze in een chique auto om aan de reis van hun leven te beginnen. Althans, met die intentie stappen ze in het experiment. Zonder (voor)oordeel de man/vrouw van je dromen voor het altaar ontmoeten.

Na de romantische “ja, ik wil” volgt JA zeggen is JA doen. Want alle stellen krijgen de opdracht op zoek te gaan naar de overeenkomsten.

Een houding die zowel in je privé- als professionele leven veel voordelen met zich meebrengt. Ik noem er een paar:

• Het bevordert verbinding en samenwerking.
• Je vermindert hiermee het aantal conflicten.
• Het verhoogt wederzijds begrip en empathie.
• Het vergroot zelfvertrouwen en sociale acceptatie.
• Je faciliteert zo effectieve communicatie.

Door je te richten op overeenkomsten bouw je sterke 5G-verbindingen. Relaties waarin je gezien, gehoord, geholpen, gewaardeerd en gerespecteerd wordt.

En toen kwam Anneke…

Ook Anneke zei op het moment suprême JA tegen Dirk. Anneke ging niet op zoek naar overeenkomsten en wist binnen een dag dat Dirk een absolute mismatch was. Want Anneke had een wensenlijst en Dirk vinkte zeker niet haar boxjes aan. Zo was Dirk véél te oud voor haar, droeg hij stomme kleding terwijl zij er alles aan deed om er voor hem aantrekkelijk uit te zien. Om over zijn lelijke tanden maar te zwijgen…

En dan komen we bij een interessant dilemma. Want Anneke kreeg vervolgens de halve wereld over zich heen. Mensen hadden moeite met haar “nee”. Hoe komt het toch dat die drie letters vaak voor slapeloze nachten zorgen? PS Zin in wat MAFS?

Nee, is ook een antwoord

Vraag het maar om je heen; veel medelanders vinden het lastig om een vraag met nee te beantwoorden. Dit zijn veelvoorkomende redenen, misschien herken je ze?

• Angst voor afwijzing: Als sociale wezens hebben we een diepe behoefte om erbij te horen. We zijn bang dat onze nee leidt tot afwijzing of een negatieve beoordeling.
• Conflictvermijding: Sommigen van ons vrezen conflicten en geven de voorkeur aan harmonie. Ja, zeggen lijkt dan een goede keuze om de vrede te bewaren.
• Schuldgevoel: Anderen willen ten koste van alles voorkomen dat ze negatieve gevoelens bij anderen veroorzaken.
• Laag zelfbeeld: Als je jezelf minder belangrijk vindt dan anderen, geef je makkelijk voorrang aan de wensen en behoeften van een ander.
• Sociale druk en normen: Je omgeving verwacht of eist dat je behulpzaam bent. Dit maakt een nee moeilijk omdat je daarbij het gevoel hebt de norm te overtreden.
• Het verlangen om te helpen: Of je hebt een natuurlijk verlangen om anderen te helpen en nuttig te zijn. Als je zo in elkaar steekt, is een nee supermoeilijk als iemand om een gunst of hulp vraagt.
• Onzekerheid over de eigen grenzen: Ook als je niet volledig bewust bent van je eigen grenzen is het ongemakkelijk om deze te communiceren. Dit kan leiden tot situaties waarin je ja zegt, terwijl je eigenlijk nee wilt zeggen.

Een nee voor een ander betekent vaak een ja voor jezelf!

Casus: Overwerken

Stel: je opdrachtgever of manager vraagt je het weekend over te werken. Shit! Je had je familie beloofd eindelijk eens een weekendje samen erop uit te trekken. Je wilt je baas niet teleurstellen en zegt (waarschijnlijk ook nog met een glimlach) “natuurlijk, geen probleem”.

De knallende ruzie die volgt nadat je thuis hebt verteld dat jullie funweekend niet doorgaat, maakt je gefrustreerd, uitgeput en ontevreden met je baan.

Dat kan ook anders. In plaats van ja had je antwoord kunnen zijn: “Ik begrijp dat het project belangrijk is en ik zou normaal graag extra inzet tonen. Dit weekend heb ik echter al plannen die ik niet kan verzetten. Kan ik misschien doordeweeks extra uren maken om bij te dragen?” Op deze manier toon je jouw bereidheid om te helpen binnen je mogelijkheden en met respect voor je persoonlijke grenzen. Grote kans dat je opdrachtgever of manager niet teleurgesteld is (het was tenslotte maar een vraag) en onder de indruk is van je eerlijkheid en integriteit.

5 x liefdevol NEE

Onthoud vooral dat JA zeggen en NEE voelen onoverkomelijk resulteert in een “Anneke”. Er ontstaat namelijk weerstand en irritatie die op enig moment tot een uitbarsting komt. Als je van jezelf weet dat NEE niet je sterkste kant is, reageer dan standaard op een hulpvraag met dat je erop terugkomt. Daarmee gun je jezelf de tijd om goed te overdenken of je antwoord ja of nee is.

En zo zeg je nee op een respectvolle manier:

Wees direct maar beleefd. Draai er niet omheen en zorg voor duidelijke en directe communicatie. Voorbeeld: “Ik waardeer je vraag, maar ik kan je op dit moment niet helpen.”

Geef een reden. Als nee kortaf klinkt voor jouw gevoel dan helpt het om een simpele verklaring erbij te geven. Bijvoorbeeld: “Ik heb helaas al andere verplichtingen.”

Bied een alternatief aan. Het kan ook voorkomen dat je erg twijfelt tussen een ja of nee. Dan kan een alternatief je helpen. Bijvoorbeeld: “Ik kan niet helpen met je verhuizing zaterdag, maar ik kan wel op zondag langskomen om je met het uitpakken te helpen.”

Gebruik de “sandwichmethode”. Deze methode wordt ook vaak in de verkoop toegepast. Je verpakt het slechte nieuws in positiviteit. Bijvoorbeeld: “Ik vind het geweldig dat je aan me hebt gedacht voor dit project, maar ik kan het op dit moment niet aannemen. Ik ben wel geïnteresseerd in toekomstige mogelijkheden.”

Omarm je beslissing: Mensen respecteren duidelijkheid en vastberadenheid, zelfs als ze teleurgesteld zijn door je beslissing. Als je eenmaal nee hebt gezegd, blijf daar dan bij en ga niet alsnog ja zeggen uit schuldgevoel.

Kers op de taart: wees geen Anneke

Jij bent de regisseur van je eigen leven én verantwoordelijk voor de keuzes die je maakt. Het is een fijne grondhouding als je open naar een ander kijkt en daarbij op zoek gaat naar overeenkomsten. Simpelweg omdat dit je véél meer oplevert dan je te focussen op verschillen.

Blijf daarbij wél altijd trouw aan je (buik)gevoel. Niet alle klanten zijn jouw klanten, niet iedere baan is jouw baan en niet iedere man/vrouw is jouw partner. Wees je bewust van je wensen en grenzen en deel die met anderen. Dat (en dit blog natuurlijk) maakt het stukken makkelijker om nee te zeggen.

Een ja, om nee te zeggen?

Vind je het bijvoorbeeld aan de telefoon moeilijk om met een nee om te gaan van klanten, collega’s, toekomstige werkgevers of andere stakeholders? Zeg dan ja tegen mij, dan laat ik je horen en ervaren hoe je dat respectvol doet of zelfs ombuigt. Dat kan zowel in een individueel als een incompany traject. Ik heet natuurlijk niet voor niets Claudi(J)a 😊.

Neem contact op voor een offerte op maat